Măng tây nổi tiếng tốt cho sức khỏe với nguồn dinh dưỡng đa dạng. Tùy thuộc vào từng loại và nhu cầu sử dụng mà người ta có thể ăn sống, nấu chín hay làm nguyên liệu phụ kèm,…Vậy những lợi ích thần kỳ mà chúng mang lại là gì, và làm thế nào để có được những món ăn ngon làm từ loại thực phẩm này? Những thắc mắc của quý vị sẽ được chúng tôi giải đáp cụ thể qua bài viết sau.
Giới thiệu về măng tây
Măng tây có tên khoa học là Asparagus officinalis, được dùng làm rau. Ngày nay, chúng được sử dụng rộng rãi ở khắp mọi nơi trên Trái Đất.
Đặc điểm
Là loại cây thảo, hân mọc ngầm dưới đất măng tây có phần thân rễ xốp, dày với nhiều bộ rễ dài đường kính khoảng 5 – 6cm và màu nâu sáng. Phần thân của chúng mọc đứng trong không khí, lá hình kim, bị tiêu giảm dần. Cây cho hoa nhỏ, có hình chuông và dài 6mm, màu xanh lục, mọc thành từng nhóm (4 – 6 cái) ở phần nách lá. Quả của chúng dày, có hình cầu và màu đỏ đẹp mắt.
Phân loại măng tây
Tùy vào từng khu vực mà loài cây này được thu hoạch vào các khoảng thời gian khác nhau từ tháng 3 – tháng 5. Ngoài ra, dựa vào màu sắc mà người ta chia chúng làm 3 loại khác nhau là măng tây trắng, xanh và tím. Trong đó, loại trắng được trồng ở những khu vực hạn chế ánh sáng mặt trời, khiến cho chúng bị thiếu chất diệp lục, khó quang hợp để tạo ra màu xanh. Còn loại tím thì chứa nhiều chất anthocyanins, phytochemical nên có màu sắc độc đáo.
Măng tây có nguồn gốc từ đâu?
Măng tây được coi là loại thực phẩm cao cấp, có nguồn gốc từ châu Âu, Tây Á và Bắc Phi, thuộc họ Lily mà theo tiếng Hy Lạp có nghĩa là “chồi” hoặc “nảy mầm”. Chúng được du nhập vào Việt Nam và trở thành loại thực phẩm yêu thích của các bà nội trợ dùng để chế biến các món ăn bổ dưỡng, hấp dẫn trong các bữa cơm gia đình.
Hiện nay, loài cây này được trồng rộng rãi, phổ biến trên khắp thế giới, loại rau này được cho là đã có cách đây 2.000 năm ở khu vực phía Đông của Địa Trung Hải, nơi nó được đánh giá rất cao về kết cấu độc đáo cùng với chất lượng dược phẩm.
Măng tây có công dụng gì?
Măng tây có chứa rất nhiều vitamin, chất xơ, khoáng chất và protein cần thiết tốt cho sức khỏe con người. Bên cạnh đó, nó có lượng calo tương đối thấp, không có cholesterol giúp cho quá trình giảm cân hiệu quả, an toàn. Cùng tìm hiểu thêm những lợi ích mà nó mang lại nhé.
Giúp thai nhi phát triển tốt
Trong măng tây có chứa hàm lượng folate cao giúp làm giảm nguy cơ còi xương, sinh nhẹ cân và các dị tật bẩm sinh trong quá trình mang thai. Đây là một thành phần rất cần thiết quá trình phát triển của thai nhi, giúp làm giảm các biến chứng phù nề, tích nước trong các mô của cơ thể rất tốt cho việc lợi tiểu.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Với nguồn dinh dưỡng đa dạng, măng tây có chứa inulin ( hay prebiotic). Thành phần này không được tiêu hóa, hấp thụ cho đến khi đến ruột già. Inulin được nuôi dưỡng bởi lợi khuẩn lactobacillus, giúp quá trình hấp thụ dinh dưỡng được diễn ra tốt hơn. Đồng thời, loại thực phẩm này còn có nguồn chất xơ dồi dào, giúp nhuận tràng, hạn chế được các tình trạng táo bón, đầy hơi và giảm được hàm lượng cholesterol trong máu.
Tốt cho người tiểu đường
Các thành phần dinh dưỡng chống viêm trong măng tây có tác dụng làm hạn chế việc mắc các bệnh mãn tính trong đó có bệnh tiểu đường tuýp 2. Sở dĩ nó có công dụng này là nhờ vào khoáng chất crom có khả năng điều chỉnh lượng đường trong máu, ổn định được đường huyết, cải thiện tiết insulin, rất tốt cho các bệnh nhân đang điều trị tiểu đường.
Tốt cho mắt
Vitamin A trong măng tây sẽ giúp bổ sung lượng cần thiết cho mắt, giúp bạn luôn có một thị lực khỏe mạnh. Đồng thời, nhớ có các chất chống oxy hóa, loại măng này còn có khả năng bảo vệ võng mạc tránh được các tác hại do gốc tự do oxy gây ra. Thành phần axit amin glutathione trong măng giúp hạn chế nguy cơ mắc các bệnh như quáng gà, đục thủy tinh thể. Nhờ thế, mắt của bạn luôn khỏe mạnh.
Tốt cho tim mạch
Rutin, một flavonoid có trong măng tây giúp chống viêm và được sử dụng trong quá trình điều trị bệnh trĩ, ngăn ngừa đông máu. Rutin còn có tác dụng tăng cường tính thấm cho mao mạch, củng cố mạch máu, ngăn ngừa tình trạng xơ cứng động mạch nhờ việc giảm độ nhớt của máu, giảm cholesterol, giảm huyết áp và giúp cho tim mạch luôn khỏe mạnh.
Tốt cho hệ thần kinh
Thoái hóa thần kinh có thể là do di truyền hoặc do tuổi tác, thời gian gây ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh của não. Cơ thể ít có khả năng thay thế được các tế bào thần kinh đã bị tổn thương này. Các nhà khoa học nghiên cứu và đã chỉ ra rằng, măng tây đem đến hiệu quả tốt cho việc giảm nguy cơ mắc các bệnh về thoái hóa thần kinh như Parkinson, Alzheimer, Huntington nhờ vào phytoestrogen có chứa trong loại thực phẩm này.
Ngăn ngừa ung thư
Các nghiên cứu đã tìm thấy thành phần saponin có chứa trong măng tây có tác dụng ngăn ngừa các khối u phát triển do chúng có khả năng làm chết tế bào. Bên cạnh đó, loại thực phẩm này còn giúp nâng cao glutathione trong cơ thể, chống oxy hóa và giải độc cho cơ thể.
Làm đẹp da
Đây là công dụng không phải chị em nào cũng biết. Dựa vào các thành phần có chứa trong măng tây như vitamin A, vitamin C, vitamin E sẽ giúp thúc đẩy tổng hợp collagen, làm cải thiện kết cấu và độ đàn hồi, giúp da săn chắc, khỏe mạnh, và hạn chế được quá trình lão hóa.
Măng tây có trồng được ở Việt Nam không?
Măng tây được du nhập vào Việt Nam từ rất lâu và được người dân ưa chuộng. Chúng được trồng ở Ninh Thuận với quy mô lớn nhất cả nước, diện tích lên đến hơn 100ha. Ngoài ra, loài cây còn được trồng đại trà ở các tỉnh thành khác như Bình Thuận, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Vĩnh Long, Bình Phước, An Giang,…
Tuy nhiên, chúng chỉ đủ để cung cấp lượng tiêu thụ trong nước. Trong tương lai, với sự phát triển các kỹ thuật nuôi trồng, loại măng này sẽ được trồng phổ biến hơn để có thể xuất khẩu ra nước ngoài.
Các món ăn được làm măng tây
Tùy vào nhu cầu dùng mà măng tây được chế biến theo rất nhiều cách khác nhau mà món nào cũng đem đến những hương vị thơm ngon riêng.
Măng tây xào thịt bò
Đây là một món ăn thông dụng mà cách chế biến của nó vô cùng nhanh gọn và dễ làm:
- Bước 1: Ướp thịt bò thái mỏng với gừng băm, muối, hạt tiêu bột ngọt cùng dầu ăn, dầu hào để cho thịt được đậm đà mà vẫn giữ được độ tươi, không bị dính vào nhau. Thời gian ướp tầm 10 -15 phút là được.
- Bước 2: Phi thơm tỏi băm rồi cho thịt bò đã ướp vào, đảo nhanh tay. Trong quá trình này bạn nên để lửa to cho thịt bò không bị dai. Khi thịt hơi săn lại thì bạn cho ra đĩa.
- Bước 3: Xào măng tây, bạn cho thêm gia vị như hạt nêm, nước mắm cho vừa ăn là được. Khi măng gần chín, cho thịt bò vào và đảo đều tay rồi tắt bếp cho ra đĩa. Bạn có thể rắc thêm chút hạt tiêu và trang trí thêm để món ăn được bắt mắt và thơm ngon hơn.
Măng tây nấu tôm
Món ăn này sẽ có vị thanh mát rất thích hợp cho những ngày thời tiết nóng nực, không muốn ăn các món dầu mỡ gây ngán. Các bước thực hiện bạn có thể tham khảo nhé:
- Bước 1: Tôm đem sơ chế làm sạch, loại bỏ chỉ đen trên lưng rồi ướp gia vị như hạt tiêu, muối, bột ngọt tầm 15 – 20 phút.
- Phi thơm tỏi và hành băm sau đó cho tôm vào đảo đều. Tôm chín bạn cho thêm măng, đảo cùng 3 phút rồi đổ thêm nước và đun sôi. Bạn nêm nếm thêm gia vị cho vừa ăn và rắc thêm ít hành lá cho canh thêm thơm và hấp dẫn.
Món ăn này sẽ rất tốt cho sức khỏe của cả gia đình bạn bởi các dưỡng chất có trong tôm và măng. Hãy thỉnh thoảng làm món này cho cả nhà cùng thưởng thức nhé.
Cháo măng tây
Món ăn này rất thích hợp để nấu cho các bạn nhỏ vừa dễ ăn lại cung cấp được nhiều chất dinh dưỡng, tốt cho quá trình phát triển của bé.
- Bước 1: Gạo vo sạch rồi nấu thành cháo như bình thường.
- Bước 2: Tôm tươi sơ chế rửa sạch, bỏ chỉ đen rồi đem băm nhỏ hoặc xay nhuyễn đều được. Còn măng tây chọn phần non rửa sạch, cắt nhỏ và đem đi xay nhuyễn.
- Bước 3: Khi cháo sôi, bạn cho tôm vào nấu tiếp, cuối cùng là cho măng vào, đảo đều cùng chút dầu oliu và tắt bếp.
Chỉ đơn giản như vậy thôi nhưng bạn đã có được một nồi cháo thơm ngon, bổ dưỡng dành cho bé yêu nhà mình rồi. Bên cạnh những món ăn chia sẻ ở trên, măng tây còn được chế biến với rất nhiều món ăn khác như xào thịt gà, xào đậu hũ cũng như nấu súp, làm nước ép,…Mà đơn giản hơn cả là món măng luộc chấm nước mắm hay măng ướp lạnh chấm muối ướt cũng rất ngon miệng mà còn tốt cho sức khỏe nữa.
Tác dụng phụ khi ăn măng tây quá nhiều
Chỉ có ăn đúng cách thì măng tây mới đem đến cho bạn nhiều lợi ích sức khỏe. Nếu ăn sai cách, thì nó sẽ phản tác dụng, gây ra nhiều tác dụng phụ phiền toái cho bạn đấy nhé:
- Khô miệng: Loại măng này giúp lợi tiểu rất tốt cho những người đang mắc vấn đề về thận, nhưng với những người khỏe mạnh, sử dụng nhiều sẽ gây ra tình trạng mất nước, khô miệng do việc đi tiểu nhiều lần.
- Dạ dày khó chịu: Ăn quá nhiều loại thực phẩm này đồng nghĩa với việc cơ thể được bổ sung nhiều chất xơ làm cho dạ dày của bạn bị khó chịu, tác động xấu tới hoạt động của ruột.
- Tạo mùi hôi cơ thể: Đây là tác hại phổ biến khi sử dụng quá nhiều măng tây trong một thời gian dài bởi nó có chứa nhiều lưu huỳnh dễ gây ra hôi miệng, hôi nách, tạo ra các mùi hôi cho cơ thể.
- Giảm cân đột ngột: Do tính lợi tiểu sẽ làm lượng nước trong cơ thể bị mất đi nhanh chóng nên nếu ăn quá nhiều sẽ khiến bạn bị giảm cân một cách đột ngột, ảnh hưởng tới sức khỏe.
- Dị ứng: Một số người do cơ địa mà sẽ bị dị ứng với thành phần có trong măng tây, khiến cho bạn bị buồn nôn, chảy nước mũi, nổi phát ban ngoài da, chóng mặt cũng như khó thở,…
Kết luận
Như vậy, bạn đã tìm hiểu được rất nhiều thông tin về măng tây qua bài viết này rồi phải không? Bên cạnh những lợi ích tuyệt vời thì loại thực phẩm này cũng có mặt trái với nhiều tác hại khi bạn sử dụng không đúng cách. Hãy lưu ý hơn và sử dụng chúng cho thật hiệu quả cùng với các món ăn ngon, bổ dưỡng nhé!
