Xà lách được trồng phổ biến, rộng rãi như một loại rau ăn lá. Chúng là loài rau rất dễ trồng nên được bà con nông dân yêu chuộng. Đồng thời rau xà lách lại tốt cho sức khỏe, là thực phẩm thường xuyên được sử dụng của mọi gia đình. Ngày hôm nay, hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu thêm về loại rau này từ công dụng cho đến cách chế biến, gieo trồng đơn giản ngay trong chính ngôi nhà của bạn nhé.
Thông tin về rau xà lách
Xà lách hay rau diếp có tên khoa học Lactuca sativa thuộc họ cúc, có nguồn gốc từ đất nước Ai Cập và được sử dụng từ rất lâu trong việc điều trị bệnh. Xà lách xuất hiện từ những năm 2.680 trước Công nguyên và hạt của chúng được dùng để lấy dầu. Rau xà lách được du nhập vào châu Âu, châu Mỹ vào cuối thế kỷ 15. Dù trông giống bắp cải tuy nhiên loại rau này có hàm lượng nước cao hơn và giòn dễ gãy hơn.
Rau xà lách phát triển tốt trong khí hậu nào?
Xà lách là cây ưa lạnh và bạn có thể trồng quanh năm. Tuy nhiên, thời điểm thích hợp nhất để trồng rau xà lách là vụ xuân hè hoặc đông xuân. Mùa hè thời tiết nóng nực, nếu vẫn muốn trồng xà lách thì bạn nên làm giàn che cho chúng và lựa trồng những loại có khả năng chịu nhiệt tốt. Xà lách phát triển và sinh trưởng tốt trong điều kiện nhiệt độ thích từ 15 đến 18 độ C.
Chúng cũng là loài ưa ẩm nên bạn cũng cần đảm bảo độ ẩm cho đất từ 70 – 80% và độ ẩm không khí từ 65 – 75%. Ánh sáng cũng là yếu tố tác động nhiều tới việc phát triển của xà lách. Ở giai đoạn đầu bạn cần cung cấp cho chúng nhiều ánh sáng hơn so với giai đoạn sau đồng thời, ánh sáng ngày dài cũng tác động tới sự hình thành bắp và diện tích lá nhưng quá trình hình thành lá thì không bị ảnh hưởng.
Rau xà lách trồng đơn giản tại nhà
Bạn cần xác định điều kiện cũng như nhu cầu sử dụng để có thể lựa chọn được phương pháp trồng phù hợp. Xà lách có thể được trồng tại nhà theo 2 cách đơn giản với những ưu – nhược điểm riêng.
Trồng rau xà lách bằng đất
Đây là cách trồng phổ biến và được nhiều người sử dụng. Bạn có thể tận dụng những nơi có ánh sáng yếu, không gian nhỏ để trồng rau xà lách. Để bắt đầu quá trình trồng, bạn cần chọn được hạt giống xà lách phù hợp, chuẩn bị đất và một số dụng cụ trồng như xẻng, kéo, bình tưới nước,…Quy trình trồng rau sẽ được tiến hành như sau:
Chuẩn bị đất trồng
- Trộn đất cùng xơ dừa với tỷ lệ đều nhau (bổ sung thêm chút phân bón để đất có độ dinh dưỡng)
- Cho đất vào khay gieo cách mặt khay khoảng 5 – 7cm để khi tưới, đất không bị tràn ra ngoài.
- Dùng bình tưới nhẹ nước đều lên bề mặt để đất có độ ẩm.
Gieo hạt rau xà lách
- Rắc đều hạt lên trên bề mặt đất rồi rải 1 lớp mỏng xơ dừa dùng làm che phủ. Với xà lách, bạn không cần ủ hát vì tỷ lệ nảy mầm của loại rau này rất cao.
- Để khay rau đã gieo hạt vào chỗ mát, dùng lưới đen che lại giữ ẩm và tưới nước hàng ngày 2 lần. Sau 3 – 4 ngày, hạt xà lách nảy mầm.
Chăm sóc
- Khi hạt phát triển được 2 cặp lá, đem khay rau để ở nơi có ánh nắng.
- Tưới nước cho rau thường xuyên, khi trời mưa thì di chuyển khay rau vào nơi có mái che để tránh rau không bị dập, úng và chết. Trước khi thu hoạch 10 – 15 ngày, bạn ngừng tưới nước cho rau xà lách.
- Bón phân: Khi cây ra 3 – 4 cặp lá, chuyển cây trồng sang các chậu khác và sau 4 – 6 ngày sẽ bón phân 10g urê với 2l nước. Hôm sau tưới rửa lá cho rau bằng nước sạch. Bón phân lần 2 cách lần 1 khoảng 10 – 15 ngày dùng 5g NPK hoặc DAP thay cho urê và làm tương tự như lần 1.
Sau 45 – 50 ngày kể từ khi gieo hạt là có thể thu hoạch được. Đất trồng sau đó đem cải tạo lại, thêm ít vôi để xử lý đất là có thể sử dụng để trồng các lứa rau khác.
Trồng bằng thủy canh
Với cách này, bạn có thể trồng rau trong môi trường nước có đầy đủ chất dinh dưỡng. Bạn tận dụng ban công, sân thượng hay khoảng sân nhỏ để trồng rất thuận tiện. Để trồng được bằng phương pháp này, bạn cần chuẩn bị đất trồng, hộp xốp, túi ni lông đen, rọ nhựa, giá thể. Rau xà lách sẽ được trồng như sau:
- Lót túi ni lông dưới đáy hộp để giữ dung dịch giúp cây có môi trường thuận lợi để phát triển, làm lưới che chắn côn trùng.
- Khoan các lỗ vào hộp với khoảng cách tùy theo mật độ trồng cây.
- Với dung dịch thủy canh bạn có thể pha hoặc mua tại các cửa hàng.
- Gieo hạt cho đến khi có 4 lá, cao 5cm rồi đánh cây cấy vào các rọ có để sẵn trấu.
- Xếp rọ vào hộp xốp sao cho mực nước trong hộp bằng ⅓ rọ. Đợi 3 – 4 ngày thì xếp lên các khay đã đục lỗ
- Kiểm tra thường xuyên để tránh dung dịch bị rò rỉ và bổ sung nước cho rau.
Sau 5 -6 tuần là bạn có thể thu hoạch được rồi. Bạn tỉa những lá rau bên ngoài, để lại lá bé bên trong để rau tiếp tục phát triển và thu hoạch vào mùa sau. Với phương pháp này sẽ giúp rau xà lách không tiếp xúc với mầm bệnh, nước ô nhiễm, hạn chế được các độc tố, rau đảm bảo an toàn và sạch sẽ.
Công dụng của rau xà lách
Rau xà lách có thành phần dinh dưỡng dồi dào, cung cấp dưỡng chất cần thiết, có lợi cho cơ thể. Chúng còn có khả năng giải nhiệt rất tốt nhất là vào mùa hè. Công dụng của loại rau này sẽ được phân tích qua các thành phần của chúng:
- Vitamin C: Đây là thành phần có tác dụng chống oxy hóa, giúp đẩy lùi quá trình lão hóa, cơ thể trẻ khỏe.
- Canxi: Có tác dụng tốt cho răng miệng, xương chắc khỏe, tốt cho hệ thần kinh và tái tạo máu.
- Vitamin A: Thành phần này tồn tại dưới dạng beta carotene tốt cho mắt, giúp mắt luôn sáng khỏe.
- Vitamin K: Kết hợp kết hợp với canxi tốt cho xương khớp.
- Kali: Có tác dụng làm giảm huyết áp tốt cho tim mạch.
- Folate: Dưỡng chất này tốt cho các bà bầu và thai nhi.
Phương pháp rửa xà lách sạch nhất
Nhiều người vẫn nghĩ rằng rửa rau đơn giản xối nước 2 – 3 lần là xong. Tuy nhiên, việc này không quan trọng bằng việc chúng ta rửa rau đúng cách. Với loại rau ăn lá như xà lách, bạn cần tách từng lá của chúng, rửa sạch dưới vòi nước chảy mạnh để có thể sạch hết được ký sinh trùng. Bạn rửa sạch cả 2 mặt của từng lá.
Ngoài ra, bạn còn có thể ngâm rau vào nước muối loãng 5 phút để loại bỏ độc tính của thuốc trừ sâu. Không nên ngâm quá lâu vì có thể sẽ làm mất vitamin và khoáng chất có trong rau xà lách. Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng các máy rửa rau chuyên dụng để có thể rửa rau sạch và nhanh hơn bằng các ion kiềm trong nước và các sóng siêu âm.
Các món ăn từ rau xà lách
Xà lách rất dễ ăn, được chế biến và sử dụng cùng nhiều món ăn rất hấp dẫn. Một vài gợi ý giúp bạn phong phú thêm danh sách các món ăn của mình.
Rau xà lách trộn giấm
Món ăn này rất thích hợp cho những ai ăn chay hoặc muốn giảm cân, có một chế độ ăn nghiêm ngặt. Chỉ cần chuẩn bị rau xà lách, cà chua bi, dưa chuột, hành tây và một vài gia vị như mắm, giấm, muối, tiêu là bạn đã có thể tạo ra món ăn vô cùng tươi ngon.
- Các nguyên liệu cà chua, dưa chuột, xà lách đem rửa thật sạch. Nên ngâm chúng trong nước muối loãng để khử sạch vi khuẩn và các độc tố. Sau đó thái nhỏ thành các miếng vừa ăn và cho vào 1 bát lớn.
- Pha giấm, muối, tiêu và đường vào bát nhỏ sao cho vừa ăn, hợp với khẩu vị của bạn.
- Trộn đều rau cùng với hỗn hợp giấm vừa pha để rau ngấm gia vị.
Chỉ 3 công đoạn đơn giản nhưng bạn đã có được một món salad tươi ngon, lành mạn rất tốt cho sức khỏe mà còn giúp cho các chị em giảm cân cực kỳ hiệu quả.
Canh xà lách
Xưa nay rau xà lách vẫn hay được dùng ăn sống, làm salad hay ăn kèm, tuy nhiên xà lách dùng để nấu canh cũng vô cùng hấp dẫn. Nguyên liệu chuẩn bị gồm có xà lách, nấm rơm, một ít thịt xay và gia vị kèm theo như muối, hạt nêm, nước mắm,… Việc chế biến món ăn cũng rất nhanh gọn:
- Xà lách đem rửa sạch thái khúc còn nấm hương ngâm trong nước 10 phút cho sạch các chất bẩn rồi để ráo, hoặc cắt đôi nếu cây to. Hành khô bóc vỏ và băm nhỏ, trong khi thịt xay được ướp gia vị với hạt nêm, muối, đường.
- Phi hành khô thơm rồi cho nước vào đun sôi. Sau đó cho thịt xay, nấm hương đun thêm 4 – 5 phút. Cuối cùng bạn cho rau xà lách vào và nêm nếm thêm gia vị cho vừa ăn là được.
Món ăn này giúp giải nhiệt rất tốt vào những ngày hè oi ả. Hãy cùng thử món ăn này và chắc chắn với món canh xà lách gia đình bạn sẽ rất thích.
Thịt cuốn xà lách
Thịt nướng khi ăn nhiều sẽ rất nhanh chán nhưng khi cuốn cùng rau xà lách, chắc chắn hương vị món ăn sẽ được tăng lên nhiều lần. Bạn chuẩn bị thịt ba chỉ, xà lách cùng các gia vị như ngũ vị hương, dầu hào, tỏi, hạt nêm,…
- Thịt ba chỉ đem thái thành từng miếng nhỏ rồi ướp gia vị cùng hạt nêm, ngũ vị hương, dầu hào, tỏi trong 15 – 20 phút cho ngấm đều gia vị.
- Xà lách nhặt, loại bỏ lá vàng úa, đem rửa và để ráo nước. Bạn có thể ngâm chúng tầm 10 phút trong nước muối loãng để loại bỏ độc tố.
- Dùng que tre xiên thịt và nướng trên bếp than cho chín vàng. Thường xuyên để ý lật thịt để chúng không bị cháy và chín đều các mặt.
- Thịt cuốn vào xà lách và thưởng thức. Bạn có thể pha thêm một chút nước chấm để món ăn thêm phần hấp dẫn.
Ngoài những món ăn trên, rau xà lách còn được chế biến với đa dạng các món ăn mà tiêu biểu là các món salad. Bạn có thể biến tấu đi một chút là hoàn toàn có một món salad mới lạ với xà lách rồi.
Kết luận
Với những thông tin trên chắc chắn rằng bạn đã biết cách tận dụng những khoảng đất trống nhà mình để trồng những luống rau xà lách tươi ngon mà đảm bảo an toàn rồi. Sử dụng xà lách hàng ngày cũng các món ăn đa dạng để tăng cường sức khỏe cho cả nhà nhé.
