Là một tín đồ đam mê ẩm thực, không thể nào không biết đến hành lá – một loại thực phẩm giá rẻ nhưng có thể mang đến sự hấp dẫn đặc trưng cho các món ăn. Ngoài công dụng làm thực phẩm bạn cũng có thể sử dụng hành để làm thuốc giúp giảm nguy cơ mắc cảm cúm, tim mạch và nhiều loại bệnh lý khác.
Tìm hiểu về hành lá
Hành lá là một loại cây thuộc họ Alliaceae cùng với những loại gia vị khác như tỏi, hành tây, hẹ tây. Chúng còn được biết đến với các tên gọi như hành hoa, hành xanh, hành ta. Ngày trước người ta chỉ trồng hành để phục vụ cho mục đích nấu ăn của từng gia đình. Nhưng ngày nay do nhu cầu sử dụng lớn nên đã dần hình thành các vùng chuyên canh mang lại hiệu quả kinh tế lớn.
Đặc điểm của loại gia vị này là có thân thẳng đứng bao gồm phần gốc có màu trắng (thường được gọi là củ hành), phần lá xanh dài mọc thẳng tương đối giống với lá hẹ. Điểm khác biệt là phần bên trong lá của hành sẽ rỗng. Rễ của hành nằm ngay dưới phần gốc trắng có tác dụng hút các chất dinh dưỡng để giúp cây phát triển.
Người tà thường sử dụng hành với mục đích chính là chế biến món ăn đồng thời biến thành một bài thuốc chữa bệnh trong y học cổ truyền. Khi dùng làm món ăn, hành lá có thể được nấu chính hoặc ăn sống. Các món salad sẽ dùng hành sống để trộn cùng giúp tăng độ giòn ngọt và tươi ngon. Còn đối với các món xào, hành được thêm vào cuối cùng để tăng thêm hương vị.
Hành lá có khó trồng không?
So sánh với các loại cây gia vị khác thì hành lá được đánh giá là khá dễ trồng và chăm sóc. Thậm chí bạn không cần chăm chúng quá kĩ vẫn có thể thu được những cọng hành vô cùng tươi tốt. Chúng có thể được trồng ở nhiều nơi, tại thành phố người ta thường đem chúng lên tầng thượng, ban công và trồng ở hộp xốp, bao tải.
Để có thể trồng hành một cách đơn giản, bạn cần nắm vững những hướng dẫn sau:
Bước 1: Chọn giống cây trồng
Khi chọn giống hành lá, bạn cần phân biệt được 2 loại hành chính đang có mặt trên thị trường hiện nay. Đó là hành gốc tím và hành gốc trắng, công dụng chính của hai loại hành này đều phục vụ trong quá trình chế biến món ăn. Nhưng hành gốc trắng thường dùng để nấu còn hành gốc tím dùng để ướp nhiều hơn.
Tùy thuộc vào mục đích sử dụng để lựa chọn giống, tuy nhiên bạn nên chọn những loại có củ tròn và không quá già. Hiện nay cũng có một số loại hành có thể trồng bằng phương pháp gieo hạt vô cùng tiện lợi.
Bước 2: Làm đất
Nếu bạn sống ở thành thị với không gian không quá rộng rãi thì có thể trồng cây trong các chậu bỏ, thùng xốp, bao tải đặt ngoài ban công, hành lang. Khi đó bạn hãy sử dụng các loại đất được bán sẵn mua tại các cửa hàng. Loại đất này đã được làm sẵn và có bổ sung những chất dinh dưỡng cần thiết giúp bạn không tốn công sơ chế.
Còn đối với những người trồng hành lá tại ruộng, vườn, khu vực chuyên canh thì cần chú ý trong việc làm đất thật kỹ. Cụ thế các luống trồng cần có khoảng cách 1,5m và cao 15 – 20cm. Đất phải được làm tơi xốp và được lót những lớp phân bón mỏng. Các cây hành nên trồng cách nhau 25cm theo chiều ngang và 30cm theo chiều dọc.
Bước 3: Quá trình chăm sóc
Mặc dù là loại cây rất dễ sống nhưng người trồng cũng nên có quá trình chăm sóc cẩn thận để thu về sản lượng cao nhất. Cho dù bạn trồng để phục vụ mục đích cá nhân hay mục đích buôn bán đều cần phải cung cấp đủ nước và độ ẩm cho cây phát triển. Một ngày nên tưới nước từ 1 – 2 lần, thêm vào đó là thường xuyên bón các loại phân bón hữu cơ, phân hóa học, sinh học phù hợp với từng giai đoạn phát triển của hành lá.
Tận dụng từng bộ phận của hành lá
Mỗi bộ phận của hành lá đều có thể sử dụng được với những công dụng khác nhau trong đó chủ yếu là chế biến, trang trí món ăn hoặc làm thuốc.
Chế biến món ăn
Hành lá thường được thêm vào các món ăn để tạo mùi hương, sự đặc trưng và nổi bật. Đặc biệt có những món ăn sử dụng hành làm điển nhấn, thiếu đi gia vị này sẽ khiến món ăn trở nên nhạt nhòa. Ở Việt Nam, một số món ăn dùng hành lá để làm gia vị có thể kể đến như phở, bún, bánh canh,…
Cách dùng hành trong các món ăn cũng rất đơn giản, bạn có thể thêm chúng vào khi thức ăn gần chính hoặc trụng nước sôi, làm mỡ hành, ăn salad. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng sẽ có cách chế biến phù hợp và giữ được độ tươi ngon nhất định.
Trang trí món ăn
Ngoài dùng để chế biến món ăn thì hành lá còn được tận dụng làm đồ trang trí để món ăn thêm hấp dẫn. Do đặc trưng của loại gia vị này là có mùi khá hăng nên người ta sẽ dùng một số phương pháp để khử mùi trước khi đưa lên đĩa trang trí.
Việc trang trí bằng hành này vô cùng phổ biến tại nhiều quán ăn vì nó là nguyên liệu khá đơn giản, dễ mua, tiết kiệm được thời gian sơ chế. Hơn nữa cũng có thể dùng để ăn trực tiếp được, vô cùng tiện lợi .
Làm thuốc
Theo nghiên cứu y học cổ truyền, hành lá được coi là một vị thuốc đông y có tác dụng thông dương, hoạt huyết, bổ tỳ. Các bài thuốc làm từ hành thường có một số tác dụng trong việc hỗ trợ điều trị ký sinh trùng, trị bệnh xương khớp, bệnh lý liên quan đến hệ hô hấp.
Một số bài thuốc từ hành mà người xưa thường truyền tai nhau áp dụng chủ yếu liên quan đến các món ăn và đồ uống:
- Bài thuốc chữa cảm: Dùng hành lá, sinh khương, chè hương sắc lấy nước uống và dùng chăn đắp kín người cho ra mồ hôi. Từ đó giúp giảm triệu chứng đau đầu, ngạt mũi.
- Bài thuốc chữa cúm: Hành lá kết hợp với gừng, chanh đun nước, dùng một nửa để uống còn một nửa mang đi xông. Sau khi kết hợp cả uống và xông hơi chắc chắn tình trạng bệnh của bạn sẽ thuyên giảm đi khá nhiều.
- Hành lá chữa trị ho: Cho hành lá và gừng tươi ngâm cùng với mật ong qua đêm sau đó lấy phần nước cốt pha nước ấm để uống. Ngày uống từ 2 – 3 lần sẽ cho hiệu quả rõ rệt.
Hành lá có dễ ăn không?
Cấu tạo của hành lá bao gồm phần lá xanh và phần gốc trắng nên hương vị cũng có phần khác biệt nhất định. Đối với phần gốc, nhiều người nhận xét nó có hương vị gần giống với củ hành tây, nhưng ít hăng và ngọt hơn. Còn phần lá xanh ở trên sẽ có mùi hăng hơn, cũng cay hơn một chút nhưng vẫn đảm bảo không lấn át đi hương vị của các loại thực phẩm khác.
Đối với một số người hành lá là gia vị không thể nào thiếu được trong các món ăn. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể ăn được, lý do chính nằm ở mùi của loại gia vị này. Do đó hành lá có dễ ăn hay không tùy thuộc vào cảm nhận và thói quen ăn uống của từng người mới có thể đưa ra đánh giá một cách khách quan nhất.
Tuy nhiên, có thể nói hành thuộc nhóm gia vị dễ sử dụng và khá dễ ăn. Chỉ cần bạn không phải là người dị ứng với thành phần có trong hành cũng như không ghét mùi hăng của nó thì đều có thể dễ dàng thưởng thức các món ăn liên quan đến loại gia vị này.
Mẹo bảo quản hành lá không phải ai cũng biết
Giống như hầu hết các loại cây, rau gia vị khác, nếu không có phương pháp bảo quản hành lá đúng cách thì chúng sẽ rất nhanh hỏng và không sử dụng được nữa.
Hành lá bảo quản ở ngăn mát
Khi bảo quản hành lá trong ngăn mát tủ lạnh, nhiều người thường có thói quen bỏ luôn vào mà không cần sơ chế gì. Tuy nhiên cách làm này vô cùng sai lầm và có thể làm cho hành nhanh chóng bị héo hoặc thối.
Cách thực hiện đơn giản nhất bạn nên làm là rửa sạch, để cho hành lá thật khô, ráo nước. Sau đó cắt nhỏ thành từng khúc và cho vào hộp đậy kín nắp để bảo quản. Khi sử dụng bạn chỉ cần mở hộp và lấy ra dùng trực tiếp mà không cần phải sơ chế lại nữa.
Bảo quản tại ngăn đá
Các bước thực hiện khi bảo quản hành lá trong ngăn đá cũng tương tự như ngăn mát. Bạn cũng cần sơ chế hành lá, rửa sạch và để ráo nước, cắt khúc và cho vào hộp. Tuy nhiên điểm khác biệt của phương pháp này đó là bạn có thể bảo quản được nguyên liệu với thời gian lâu hơn rất nhiều so với khi để dưới ngăn mát.
Tuy nhiên nhược điểm của nó là khi sử dụng sẽ phải tiến hành rã đông trước, việc này khá mất thời gian và không mang đến sự tiện lợi cho người sử dụng. Chính vì thế hầu hết mọi người sẽ lựa chọn để dưới ngăn mát thay vì ngăn đá tủ lạnh.
Làm khô hành lá
Hành lá khô là cách bảo quản được áp dụng khá phổ biến ở những khu vực miền núi. Ưu điểm của phương pháp bảo quản này là giữ được lâu, không bị dập và hư hỏng dù có để lâu ngày. Nhược điểm chính là không giữ được sự tươi ngon và hương vị ban đầu.
Cách thực hiện như sau: Dùng hành lá đã sơ chế, rửa sạch, cắt khúc sau đó đem đi phơi hoặc sấy khô. Đến khi đã khô hoàn toàn thì đem đi bảo quản trong các hộp nhựa hoặc túi nilon đặt ở nơi khô ráo, thoáng khí.
Bảo quản hành đúng cách là một biện pháp hữu hiệu giúp chúng không bị hư hỏng, dập úng mà vẫn giữ được hương vị và giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên nếu bạn không thực sự biết cách bảo quản thì vẫn có thể mua mỗi khi cần sử dụng mà không cần phải tích trữ trong nhà nhiều.
Kết luận
Mặc dù có nhiều công dụng nhưng hiện nay hành lá vẫn là một trong số những loại gia vị dễ mua và có mức giá rẻ. Do đó trong nền ẩm thực Việt, nó được sử dụng vô cùng phổ biến và đã trở thành linh hồn của nhiều món ăn nổi tiếng trên toàn thế giới. Tuy nhiên không phải món ăn nào cũng có thể thêm gia vị này vào, bạn hãy chú ý trong quá trình sử dụng để có được bữa ăn ngon miệng nhất nhé.
