Theo các báo cáo khoa học, thực phẩm sạch có tác động lớn đến cuộc sống của con người ở hầu hết các khía cạnh. Vậy thực phẩm sạch là gì? Những tiêu chuẩn và cách lựa chọn thực phẩm như thế nào? Hãy tìm hiểu qua những thông tin mà bài viết dưới đây cung cấp.
Thực phẩm sạch được hiểu như thế nào?
Ngày nay tại các thành phố lớn người ta thường hay tìm đến các nguồn thực phẩm tốt để sử dụng. Thực phẩm sạch được định nghĩa là những sản phẩm hữu cơ, không chứa chất bảo quản, hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, bảo vệ thực vật, kích thích,…Hoặc cũng có thể là những thực phẩm không bị ảnh hưởng bởi nguồn nước, không khí, đất đai ô nhiễm.
Một sản phẩm được công nhận là thực phẩm sạch phải đáp ứng được 4 không, đó là không dùng phân bón hóa học, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, không dùng chất kích thích và không có các chất gây biến đổi gen. Trước khi được cấp phép đưa ra thị trường thì thực phẩm phải được kiểm định qua các khâu rà soát vô cùng nghiêm ngặt nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm tốt nhất.
Phương pháp thường được áp dụng để tạo ra thực phẩm là sử dụng gieo trồng hữu cơ. Trong quá trình canh tác sử dụng các hóa phẩm sinh học đồng thời áp dụng các biện pháp phòng ngừa sâu bệnh hợp lý nhằm cho ra năng suất và sản lượng cao. Bên cạnh đó tại các nước phát triển còn là áp dụng các công nghệ hiện đại trong nông nghiệp.
Những loại thực phẩm sạch
Thực phẩm sạch được phân chia thành nhiều loại khác nhau tùy vào từng quốc gia và khu vực. Tại Việt Nam có 3 loại thực phẩm chính đã được phân loại bao gồm: Thực phẩm không ô nhiễm, thực phẩm sinh thái và thực phẩm hữu cơ.
Loại thực phẩm không ô nhiễm
Thực phẩm không ô nhiễm hay còn được gọi là thực phẩm không chứa chất gây hại. Loại thực phẩm này phải đảm bảo hoàn toàn các quy định về an toàn vệ sinh. Quy trình sản xuất để đi đến sản phẩm cuối cùng phải được giám sát nghiêm ngặt và tuân thủ quy định của nhà nước.
Khi cung cấp ra thị trường cần có xác nhận của các cơ quan thẩm quyền về tiêu chuẩn dư lượng thuốc trừ sâu, kim loại nặng, thuốc kích thích. Ngoài ra còn có các tiêu chuẩn chống ô nhiễm môi trường và giữ an toàn cho sức khỏe của người tiêu dùng khác.
Sản phẩm sinh thái
Thực phẩm sinh thái được ra đời nhằm đáp ứng các nhu cầu về sản phẩm sạch và xanh của con người. Những sản phẩm được coi là thực phẩm sinh thái phải đáp ứng được yêu cầu không sử dụng bất cứ chất hóa học, phụ gia hay phương pháp canh tác nào có thể gây hại cho hệ sinh thái cũng như sức khỏe con người.
Cũng giống như các loại thực phẩm sạch khác, sản phẩm sinh thái trước khi được đưa ra thị trường cũng phải đáp ứng những tiêu chuẩn trong quá trình thẩm định, xác minh. Nếu không đạt được yêu cầu thì sẽ không được phép có mặt trên thị trường.
Loại thực phẩm hữu cơ
Những năm gần đây thực phẩm hữu cơ hay nông nghiệp hữu cơ được đầu từ và đẩy mạnh tại nhiều khu vực trên cả nước. Các nguyên liệu sản xuất từ đất trồng, nước tưới, phân bón cần đảm bảo tuyệt đối các yêu cầu là sản phẩm tự nhiên và hữu cơ.
Đặc biệt là trong quá trình bón phân và phun thuốc, các sản phẩm này phải là thuốc sinh học hoặc phân bón hữu cơ được kiểm nghiệm và cho phép sử dụng. Hiện nay các sản phẩm hữu cơ thường được gieo trồng tại các vùng chuyên canh riêng nhằm đảm bảo chất lượng tối ưu nhất đến tay người sử dụng.
Những tiêu chuẩn để đánh giá thực phẩm sạch
Để được chứng nhận là thực phẩm sạch cần phải đáp ứng được đầy đủ những yêu cầu liên quan đến chất lượng. Trong đó tại Việt Nam có 3 loại tiêu chuẩn chính thường được áp dụng để đánh giá. Cụ thể là:
Tiêu chuẩn VietGap
Tiêu chuẩn đầu tiên được áp dụng tại Việt Nam là tiêu chuẩn VietGAP, đánh giá sản phẩm nông nghiệp dựa trên bốn yếu tố chủ yếu, bao gồm:
- Kỹ thuật sản xuất đạt tiêu chuẩn
- Không chứa chất nhiễm khuẩn, chất gây ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất và thu hoạch.
- Không lạm dụng sức lao động của người dân trong thời gian lao động và sản xuất.
- Có thể truy tìm nguồn gốc sản phẩm.
Các sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGap sẽ được cung cấp đến các siêu thị, trung tâm thương mại, khu bán thực phẩm sạch.
GlobalGap – tiêu chuẩn nông nghiệp tiên tiến
GlobalGap là tất cả các tiêu chuẩn về sản xuất nông nghiệp an toàn do quốc gia hoặc nhóm các quốc gia quy định nhằm đảm bảo chất lượng và khả năng truy xuất nguồn gốc an toàn thực phẩm. Trong đó các quy định được kiểm soát nghiêm ngặt từ khi gieo trồng đến khâu thu hoạch, chế biến. Những yếu tố cần được đáp ứng theo tiêu chuẩn này là:
- Nguồn đất phải được làm sạch trước khi canh tác.
- Phải đảm bảo chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của cây trồng, vật nuôi.
- Quy định về hàm lượng thuốc và các loại hóa chất sử dụng trong quá trình canh tác và thu hoạch.
- Đảm bảo đáp ứng được những tiêu chuẩn liên quan đến hệ thống quản lý chất lượng và phân tích mối nguy hại,…
Loại tiêu chuẩn hữu cơ
Thực phẩm sạch đạt tiêu chuẩn hữu cơ của Việt Nam là những sản phẩm nông nghiệp, chăn nuôi có khả năng đáp ứng được đầy đủ những yêu cầu chính sau:
- Không sử dụng các loại phân bón hóa học, đặc biệt là những loại phân bón có trong danh mục cấm sử dụng.
- Không được phép sử dụng các loại thuốc trừ sâu độc hại, thuốc bảo vệ thực vật và thuốc kích thích.
- Cấm sử dụng các phân bón được ủ từ phân người hoặc rác thải từ đô thị.
- Không sử dụng các hóa chất gây đột biến, biến đổi gen.
Nếu đạt tiêu chuẩn hữu cơ, các sản phẩm của bạn sẽ được đánh giá là thực phẩm an toàn và được xuất hiện tại tất cả các siêu thị, khu mua sắm và cửa hàng thực phẩm sạch trên khắp cả nước.
Vai trò của thực phẩm sạch
Thực phẩm sạch có vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống và sức khỏe của con người. Việc đảm bảo cung cấp các loại sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn giúp người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn và an tâm hơn trong quá trình sử dụng.
Vai trò quan trọng nhất của thực phẩm sạch là cung cấp đầy đủ các loại chất dinh dưỡng thiết yếu cho con người, đảm bảo ngăn ngừa các tác hại đến hệ thống tiêu hóa. Đồng thời hạn chế đến mức tối đa mắc các bệnh lý mãn tính, nguy hiểm như khi sử dụng các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc trên thị trường.
Khi dùng các sản phẩm sạch bạn cũng không cần phải lo lắng đến vấn đề ngộ độc thực phẩm do dư lượng thuốc trừ sâu còn sót lại. Bởi vì tất cả các sản phẩm trước khi đưa ra thị trường đều được kiểm định một cách chặt chẽ.
Các nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng sử dụng thực phẩm sạch cũng giúp ích cho sự phát triển về mặt trí tuệ và thể lực cho con người. Thông qua việc cung cấp các dưỡng chất quan trọng và đảm bảo sự an toàn.
Một vai trò khác của thực phẩm sạch là tạo ra cảm giác ngon miệng hơn cho người tiêu dùng. So với các sản phẩm thông thường hiện đang có mặt trên thị trường thì những sản phẩm an toàn luôn có độ tươi ngon cùng hương vị thanh mát, tự nhiên nhất. Từ đó tạo ra những trải nghiệm tốt cho khách hàng.
Cách để lựa chọn thực phẩm sạch đạt chuẩn
Khi lựa chọn các thực phẩm sạch bạn nên đến những địa chỉ uy tín để được tư vấn và chọn mua mặt hàng ưng ý nhất. Đặc biệt trong quá trình mua hàng bạn cần chú ý đến một số điểm chính như sau:
Nên chọn các sản phẩm tươi ngon
Nên chọn các sản phẩm tươi ngon và căn cứ vào thời vụ của từng loại sản phẩm để mua. Ví dụ khi bạn lựa chọn trái cây thì nên mua những loại quả đang vào mùa, không chọn quả nứt, dập nát hay đã héo cuống. Nếu chọn rau củ nên chọn các loại rau tươi xanh, thân thẳng. Không chọn các loại rau đã héo, rũ xuống hoặc sờ vào thấy dính nhớt. Đối với các loại củ thì nên chọn loại còn cuống, không có vết gì trên vỏ hay bị dập.
Chú ý quan sát đến màu sắc
Khi chọn thực phẩm là thịt động vật cần chú ý quan sát đến màu sắc của nó. Dùng tay sờ sản phẩm để kiểm tra độ rắn chắc, đàn hồi. Bên cạnh đó cũng chú ý đến mùi, nếu ngửi thấy mùi ôi thì tuyệt đối không được mua. Nhất là đối với các sản phẩm như thịt bò, thịt lợn, thịt gà,… nếu phát hiện ra vấn đề như có mùi hôi, nhớt dính thì cần báo ngay với quản lý cửa hàng để kịp thời xử lý.
Chọn các loài vẫn còn tươi sống
Bí quyết chọn hải sản là cần chọn các loài vẫn còn tươi sống, cá vẫn có khả năng bơi, mắt sáng hồng, vảy óng ánh. Đối với tôm nên chọn những con có màu sắc sáng, gạch không bị chảy, vỏ trong và chưa ướp đá. Khi mua cua, kiểm tra yếm để biết được mức độ tươi của nó, yếm càng cứng thì tôm lại càng tươi ngon. Một số loại hải sản khác bạn có thể kiểm tra thông qua màu sắc và mùi của chúng để tránh mua phải hàng không tươi.
Không mua các loại thực phẩm khô
Tuyệt đối không mua các loại thực phẩm khô đã có dấu hiệu mốc, đặc biệt như: ngũ cốc, bún miến khô, tôm khô, măng khô,… Vì thực phẩm mốc có chứa những loại vi khuẩn có khả năng gây ung thư và những bệnh lý nguy hiểm khác ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dùng. Nên nếu thấy sản phẩm mốc bạn không được mua mà hãy báo ngay với chủ cửa hàng.
Kết luận
Sử dụng thực phẩm sạch đã trở thành xu hướng phát triển mạnh mẽ không chỉ ở Việt Nam mà còn ở hầu khắp các nước trên thế giới. Chính vì vậy yêu cầu để các sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn cũng ngày càng được nâng cao. Những yêu cầu này đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng của thực phẩm trước khi được cung ứng ra thị trường.
